வரலாற்றுப் பின்னணி
மதுரை மீனாட்சி அம்மன் கோவில் தமிழ்நாட்டின் மிகப் பழமையான கோவில்களில் ஒன்றாகும். இக்கோவில் பாண்டிய மன்னர்களால் கட்டப்பட்டது. 17-ஆம் நூற்றாண்டில் திருமலை நாயக்கர் காலத்தில் பெரும் புனரமைப்பு பணிகள் மேற்கொள்ளப்பட்டன. இக்கோவில் 14 ஏக்கர் பரப்பளவில் அமைந்துள்ளது.
கட்டிடக்கலை சிறப்பு மீனாட்சி அம்மன் கோவிலின் கட்டிடக்கலை திராவிட பாணியில் அமைந்துள்ளது. கோபுரங்கள், மண்டபங்கள், தூண்கள் என அனைத்திலும் நுண்ணிய சிற்ப வேலைப்பாடுகள் காணப்படுகின்றன. 14 கோபுரங்களில் தெற்கு கோபுரம் 170 அடி உயரம் கொண்டது. ஆயிரக்கால் மண்டபம் 985 தூண்களைக் கொண்டுள்ளது.
சிற்பக்கலை சிறப்பு
கோவிலின் சுவர்கள், தூண்கள், மண்டபங்கள் அனைத்திலும் அற்புதமான சிற்பங்கள் செதுக்கப்பட்டுள்ளன. தெய்வங்கள், தேவதைகள், விலங்குகள், பறவைகள், இராமாயண காட்சிகள் என பல்வேறு சிற்பங்கள் உள்ளன. முக்கியமாக ஆயிரக்கால் மண்டபத்தின் தூண்களில் இசைக்கும்போது இசை எழுப்பும் தூண்கள் உள்ளன.
திருவிழாக்கள் மற்றும் வழிபாடுகள்
மீனாட்சி திருக்கல்யாணம் இக்கோவிலின் முக்கிய திருவிழாவாகும். சித்திரைத் திருவிழா 10 நாட்கள் நடைபெறும். தினமும் காலை, மதியம், மாலை என மூன்று வேளைகளில் பூஜைகள் நடைபெறுகின்றன. வெள்ளிக்கிழமை தோறும் சொக்கநாதர் மீனாட்சியை சந்திக்கும் விழா நடைபெறும்.
புராண இதிகாச தொடர்பு
புராணங்களின்படி, மீனாட்சி பாண்டிய மன்னன் மலயத்துவச பாண்டியனின் மகளாகப் பிறந்தாள். சிவபெருமானை மணந்து சுந்தரேஸ்வரராக உள்ள சொக்கநாதருடன் அரசாண்டதாகக் கூறப்படுகிறது. இக்கோவிலில் மீனாட்சி அம்மனும் சொக்கநாதரும் முக்கிய தெய்வங்களாக வழிபடப்படுகின்றனர்.
தெய்வீக சிறப்புகள் மீனாட்சி அம்மன் மூன்று முலைகளுடன் காட்சியளிப்பார். பச்சை நிறத்தில் காணப்படும் மீனாட்சி அம்மனின் சிலை மிகவும் அழகானது. சொக்கநாதர் சந்நிதி மற்றும் மீனாட்சி அம்மன் சந்நிதி ஆகியவை கோவிலின் முக்கிய சந்நிதிகளாகும். சுந்தரேஸ்வரர் சந்நிதியில் உள்ள சிவலிங்கம் சுயம்புலிங்கமாகக் கருதப்படுகிறது.
கலை மற்றும் கலாச்சார மையம்
மீனாட்சி அம்மன் கோவில் ஒரு கலை மற்றும் கலாச்சார மையமாகவும் திகழ்கிறது. இங்கு நடனம், இசை நிகழ்ச்சிகள் நடைபெறுகின்றன. கோவிலின் சுவர்களில் உள்ள ஓவியங்கள் பண்டைய தமிழர் வாழ்க்கை முறையை வெளிப்படுத்துகின்றன. கோவில் அருங்காட்சியகத்தில் பல பழமையான சிலைகள், ஓவியங்கள் பாதுகாக்கப்படுகின்றன.
சுற்றுலா முக்கியத்துவம்
உலகின் பல்வேறு பகுதிகளிலிருந்து சுற்றுலாப் பயணிகள் இக்கோவிலைக் காண வருகின்றனர். கோவிலின் கட்டிடக்கலை, சிற்பக்கலை, வரலாற்று முக்கியத்துவம் ஆகியவை சுற்றுலாப் பயணிகளை கவர்கின்றன. யுனெஸ்கோ உலக பாரம்பரிய சின்னங்களில் ஒன்றாக இக்கோவில் அங்கீகரிக்கப்பட்டுள்ளது.
தற்கால நிர்வாகம்
இந்து சமய அறநிலையத்துறையின் கீழ் இக்கோவில் நிர்வகிக்கப்படுகிறது. கோவில் பராமரிப்பு, திருவிழாக்கள் நடத்துதல், அன்னதானம் வழங்குதல் போன்ற பணிகள் முறையாக மேற்கொள்ளப்படுகின்றன. பக்தர்களுக்கு அனைத்து வசதிகளும் செய்து தரப்பட்டுள்ளன.
மதுரை மீனாட்சி அம்மன் கோவில் தமிழர்களின் கட்டிடக்கலை, சிற்பக்கலை, பக்தி மரபு ஆகியவற்றின் உன்னத வெளிப்பாடாகத் திகழ்கிறது. பல நூற்றாண்டுகளாக மக்களின் ஆன்மீக வாழ்வில் முக்கிய பங்கு வகிக்கும் இக்கோவில், தமிழர் பண்பாட்டின் அடையாளமாகவும் விளங்குகிறது. இன்றும் லட்சக்கணக்கான பக்தர்களின் நம்பிக்கைக்கு உறைவிடமாக இக்கோவில் திகழ்கிறது.