மதுரை மீனாட்சி அம்மன் கோவில் தமிழ்நாட்டின் மிகப் பழமையான மற்றும் புகழ்பெற்ற கோவில்களில் ஒன்றாகும். இக்கோவில் வைகை நதிக்கரையில் அமைந்துள்ள மதுரை நகரின் மையப்பகுதியில் அமைந்துள்ளது. இக்கோவில் மீனாட்சி அம்மனுக்கும் அவரது கணவரான சுந்தரேஸ்வரருக்கும் (சிவபெருமான்) அர்ப்பணிக்கப்பட்டுள்ளது.
தொன்மையான வரலாறு: பண்டைய காலத்தில் மதுரை பாண்டிய மன்னர்களின் தலைநகராக விளங்கியது. முதல் மீனாட்சி கோவிலை கி.பி. 6ஆம் நூற்றாண்டில் பாண்டிய மன்னன் குலசேகர பாண்டியன் கட்டியதாக வரலாறு கூறுகிறது. ஆனால் தற்போது காணப்படும் கோவிலின் பெரும்பகுதி நாயக்கர் காலத்தில் (16-18ஆம் நூற்றாண்டு) கட்டப்பட்டது. திருமலை நாயக்கர் காலத்தில் கோவில் பெரும் புனரமைப்பு பணிகள் மேற்கொள்ளப்பட்டன.
கட்டிடக்கலை சிறப்புகள்: கோவிலின் கட்டிடக்கலை தமிழ் மற்றும் திராவிட பாணியில் அமைந்துள்ளது. இக்கோவில் 14 கோபுரங்களைக் கொண்டுள்ளது, இவற்றில் தெற்கு கோபுரம் 170 அடி உயரமுள்ளது. கோவிலின் நான்கு வாசல்களிலும் ராஜகோபுரங்கள் உள்ளன. கோவில் வளாகம் 45 ஏக்கர் பரப்பளவில் அமைந்துள்ளது.
ஆயிரம் தூண் மண்டபம்: கோவிலின் முக்கிய அம்சங்களில் ஒன்று ஆயிரம் தூண் மண்டபம். இது 985 தூண்களைக் கொண்டுள்ளது. ஒவ்வொரு தூணிலும் அழகிய சிற்ப வேலைப்பாடுகள் செதுக்கப்பட்டுள்ளன. இம்மண்டபத்தில் திருவிழாக்களின் போது தேர் இழுக்கும் முன் மீனாட்சி அம்மன் மற்றும் சுந்தரேஸ்வரர் எழுந்தருளுவார்கள்.
புத்தூர் மண்டபம்: இம்மண்டபம் கோவிலின் நுழைவு வாயிலில் அமைந்துள்ளது. இங்கு பக்தர்கள் தங்கள் காணிக்கைகளை செலுத்தலாம். மேலும் இம்மண்டபத்தில் பல கலை நிகழ்ச்சிகளும் நடைபெறும்.
சித்திரை திருவிழா: ஆண்டுதோறும் சித்திரை மாதத்தில் நடைபெறும் சித்திரை திருவிழா மிகவும் புகழ்பெற்றது. இத்திருவிழாவின் போது திருக்கல்யாண வைபவம், தேரோட்டம், மீனாட்சி பட்டாபிஷேகம் போன்ற நிகழ்ச்சிகள் நடைபெறும். இத்திருவிழா சுமார் பத்து நாட்கள் நடைபெறும்.
தெய்வீக சிற்பங்கள்: கோவிலின் சுவர்களில் ஆயிரக்கணக்கான சிற்பங்கள் உள்ளன. இவற்றில் தெய்வங்கள், தேவதைகள், விலங்குகள், பறவைகள் மற்றும் புராண கதைகள் சித்தரிக்கப்பட்டுள்ளன. குறிப்பாக திருவிளையாடல் புராணக் கதைகள் சிற்பங்களாக வடிக்கப்பட்டுள்ளன.
தீர்த்தங்கள்: கோவிலில் பல புனித தீர்த்தங்கள் உள்ளன. இவற்றில் சுவர்ண புஷ்கரணி, பொற்றாமரை குளம் மற்றும் மரகத தீர்த்தம் ஆகியவை முக்கியமானவை. பக்தர்கள் இத்தீர்த்தங்களில் நீராடி புண்ணியம் பெறுவார்கள்.
கலைப் பொக்கிஷங்கள்: கோவிலில் பல அரிய கலைப் பொக்கிஷங்கள் உள்ளன. தங்கம், வெள்ளி மற்றும் நவரத்தினங்களால் ஆன நகைகள், ஆபரணங்கள், வாகனங்கள் போன்றவை பாதுகாக்கப்பட்டு வருகின்றன. மேலும் பல அரிய ஓவியங்களும் இக்கோவிலில் உள்ளன.
நித்திய பூஜைகள்: கோவிலில் தினமும் ஆறு கால பூஜைகள் நடைபெறுகின்றன. காலை விஷ்வரூப தரிசனத்துடன் தொடங்கி இரவு அர்த்தஜாம பூஜையுடன் முடிவடையும். ஒவ்வொரு பூஜையின் போதும் சிறப்பு அலங்காரங்கள் செய்யப்படுகின்றன.
பராமரிப்பு மற்றும் நிர்வாகம்: கோவிலை இந்து சமய அறநிலையத்துறை நிர்வகித்து வருகிறது. கோவிலின் பராமரிப்பு, பூஜைகள், திருவிழாக்கள் ஆகியவற்றை மேற்பார்வையிடுகிறது. மேலும் பக்தர்களின் வசதிக்காக பல்வேறு சேவைகளும் செய்யப்படுகின்றன.
உலக அங்கீகாரம்: மதுரை மீனாட்சி அம்மன் கோவில் உலகப் புகழ்பெற்ற கோவில்களில் ஒன்றாக விளங்குகிறது. இக்கோவில் யுனெஸ்கோவின் உலக பாரம்பரிய சின்னங்களில் ஒன்றாக அங்கீகரிக்கப்பட்டுள்ளது. ஆண்டுதோறும் லட்சக்கணக்கான பக்தர்கள் மற்றும் சுற்றுலாப் பயணிகள் இக்கோவிலைத் தரிசிக்க வருகை தருகின்றனர்.
இவ்வாறு மதுரை மீனாட்சி அம்மன் கோவில் தமிழர்களின் கலை, கட்டிடக்கலை, பண்பாடு மற்றும் பக்தி மரபின் சிறந்த எடுத்துக்காட்டாக திகழ்கிறது. இன்றும் இக்கோவில் தமிழகத்தின் ஆன்மீக மற்றும் கலாச்சார மையமாக திகழ்ந்து வருகிறது.
